کاشی دست ساز ایرانی چگونه ساخته می‌شود؟ نگاهی به مراحل تولید کاشی سنتی توسط هنرمندان ایرانی

کاشی دست ساز ایرانی، هنری با قدمت بسیار طولانی در سرزمین ایران است. از زمان‌های دور، هنرمندان ایرانی با دستان خود و با عشق و حوصله، قطعات سفالی را به آثاری زیبا و چشم‌نواز تبدیل می‌کردند. این کاشی‌ها، تنها یک پوشش برای دیوارها و کف‌ها نبودند، بلکه داستانی از فرهنگ، هنر و ذوق ایرانی را روایت می‌کردند.

امروزه هم، با وجود پیشرفت‌های صنعتی، هنوز هم کاشی دست ساز ایرانی جایگاه ویژه‌ای در معماری و دکوراسیون دارد. خیلی از افراد به دنبال زیبایی و اصالت این هنر هستند و می‌خواهند خانه‌ها و فضاهای خود را با این قطعات هنری تزئین کنند.

شاید برای شما هم سوال باشد که این کاشی‌های زیبای ایرانی چگونه ساخته می‌شوند؟ چه مراحلی طی می‌شود تا مقداری خاک و گِل ساده، تبدیل به کاشی لعابی دست ساز با طرح‌های چشمگیر شود؟ 

در این مقاله، ما می‌خواهیم سفری بهدنیای ساخت کاشی دست ساز ایرانی داشته باشیم. می‌خواهیم ببینیم هنرمندان ایرانی چگونه با صبر و مهارت خود، این آثار هنری را خلق می‌کنند. پس با ما همراه باشید تا با هنر اصیل کاشی دست ساز ایرانی بیشتر آشنا شوید.

کاشی دست ساز ایرانی چیست؟

هنر کاشی‌سازی در ایران، ریشه‌ای بسیار کهن دارد. در ساخت این کاشی‌ها، روش‌های سنتی و مهارت دست هنرمندان به کار گرفته می‌شود. آن‌ها با ظرافت، طرح‌های ویژه‌ای از فرهنگ و هنر ایران را بر روی قطعات سفالی یا سرامیکی نقش می‌زنند یا آن‌ها را شکل می‌دهند. از دیرباز، ایرانیان از مدل‌های گوناگون کاشی برای زینت‌بخشی به ساختمان‌ها و بناهای خود بهره می‌بردند. نقوش و طرح‌های به کار رفته در این کاشی‌ها، گویای فرهنگ و هنر پربار ایران است. امروزه، با وجود تولید انبوه کاشی‌های صنعتی، هنوز هم کاشی دست‌ساز ایرانی ارزش و جایگاه خود را حفظ کرده است.

مراحل تولید کاشی دست ساز ایرانی

تولید کاشی سنتی ایرانی، به دلیل دقت، ظرافت و هنر به کار رفته در فرآیند تولید، جایگاه ویژه ای در دکوراسیون داخلی و معماری دارند. مراحل ساخت کاشی دست ساز ایرانی، فرآیندی ظریف و هنرمندانه می‌باشد که نیازمند دقت، صبر و مهارت فراوان است. این فرآیند، از آماده‌سازی مواد اولیه تا بسته‌بندی نهایی، شامل چندین مرحله کلیدی است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:

آماده سازی مواد اولیه

اولین قدم در ساخت کاشی دست ساز ایرانی، آماده کردن مواد اولیه است. این مواد شامل خاک رس، آب و مواد معدنی دیگر می‌باشد. خاک رس که اصلی‌ترین ماده تشکیل‌دهنده‌ی کاشی است، باید از کیفیت بالایی برخوردار بوده و ناخالصی نداشته باشد، تا قابل شکل‌گیری و برای پخت مناسب باشد. مواد معدنی نیز برای افزودن ویژگی‌های خاص به کاشی مانند رنگ، استحکام و مقاومت در برابر حرارت بسیار مهم هستند.

شکل دهی به کاشی

پس از آماده‌سازی مواد اولیه، نوبت به شکل‌دهی به کاشی می‌رسد. به طور کلی دو روش برای این کار وجود دارد: قالب‌گیری و برش. در روش قالب‌گیری، خمیر آماده شده را در داخل قالب‌های مخصوص می‌ریزند تا شکل مورد نظر را به خود بگیرد و اگر قصد برش زدن خمیر را داشته باشند، آن را به صورت ورقه‌های نازک درآورده و سپس با ابزار مخصوص به ابعاد و اشکال دلخواه برش می‌دهند. مانند کاشی مترویی. 

لعاب زنی و نقاشی

پس از شکل‌دهی، کاشی‌ها را خشک می‌کنند، برای جلوگیری از ترک‌خوردگی و شکستگی کاشی‌ها باید به خوبی خشک شوند. سپس برای زیبایی و افزایش مقاومت، آن‌ها را لعاب می‌زنند. لعاب، یک لایه‌ی شیشه‌ای است که روی سطح کاشی قرار می‌گیرد. انواع مختلفی از لعاب وجود دارد که هر کدام، جلوه‌ی خاصی به کاشی می‌بخشند. پس از آن نوبت به نقاشی می‌رسد. هنرمندان با استفاده از رنگ‌های مخصوص و قلم‌مو، طرح‌ها و نقش‌هایی زیبا و ظریف را روی کاشی‌ها ایجاد می‌کنند. این طرح‌ها، اغلب الهام گرفته از هنر و فرهنگ ایرانی هستند. 

پخت کاشی در کوره

پس از لعاب‌زنی و نقاشی، کاشی‌ها را در کوره‌های مخصوص قرار می‌دهند تا پخته شوند. حرارت بالای کوره، باعث می‌شود تا کاشی‌ها سخت و بادوام شوند و لعاب روی آن‌ها نیز تثبیت شود. دمای پخت کاشی به نوع کاشی بستگی دارد.

کنترل کیفیت و بسته بندی

در آخرین مرحله، کاشی‌های پخته شده را از نظر کیفیت بررسی می‌کنند. کاشی‌های با کیفیت، بدون هیچ گونه نقص و ایرادی بسته‌بندی شده و برای عرضه به بازار آماده می‌شوند. 

قیمت و خرید کاشی دست ساز ایرانی

قیمت کاشی دست ساز ایرانی بسته به عوامل مختلفی تعیین می‌شود. یکی از مهم‌ترین این عوامل، مواد اولیه به کار رفته در ساخت آن است. استفاده از خاک رس مرغوب و مواد معدنی با کیفیت، می‌تواند قیمت نهایی را افزایش دهد.همچنین ابعاد کاشی نیز در قیمت آن مؤثر است. معمولاً کاشی‌های بزرگ‌تر، به دلیل مصرف بیشتر مواد و صرف زمان بیشتر، قیمت بالاتری دارند. همچنین، طرح و نقوش روی کاشی نیز اهمیت دارد. هرچه طرح پیچیده‌تر و کار دست بیشتری روی کاشی انجام شده باشد، قیمت آن نیز بیشتر خواهد بود. در نهایت، کیفیت ساخت و پرداخت نهایی کاشی، نقش تعیین‌کننده‌ای در قیمت آن دارد. کاشی‌های بدون نقص و با لعاب باکیفیت، گران‌تر هستند.

برای خرید کاشی دست ساز با قیمت مناسب، محصولات کاشی سنتی بهار را ملاحظه فرمایید. همچنین برای دریافت استعلام قیمت، مشاوره و خرید مستقیم کاشی‌های باکیفیت، با ما در تماس باشید.